نقش توسعه‌ای خلق پول توسط بانک مرکزی موضوعی است که در بین اقتصاددانان بحث شدیدی دارد. در یک طرف بحث، دیدگاه سنتی است که خلق پول را با تورم یکی می داند. در طرف دیگر کسانی هستند که استدلال می کنند که پول می تواند و باید نقش سازنده ای در اقتصاد ایفا کند، به ویژه از طریق تشکیل سرمایه و وام دهی هدفمند به تولید، هدف بانک مرکزی توسعه محور محقق خواهد شد.

برخلاف دیدگاه‌های سنتی که غالباً پول را در بلندمدت خنثی می‌داند، به این معنی که تأثیر واقعی بر متغیرهای اساسی اقتصاد مانند تولید یا اشتغال ندارد؛ بسیاری از مکاتب اقتصاد کلان و نظریه‌پردازان توسعه استدلال می‌کنند که پول می‌تواند نقش فعالی در توسعه داشته باشد. در اینجا، توانایی بانک مرکزی برای خلق پول نه تنها به عنوان ابزاری برای مدیریت نقدینگی روزانه اقتصاد بلکه به عنوان ابزاری استراتژیک برای حمایت از سرمایه گذاری مولد و رشد اقتصادی تلقی می شود.

برای تحقق یک بانک مرکزی توسعه محور و خلق پول به عنوان یک ابزار توسعه‌ای باید بانک مرکزی نظارت جدی بر نحوه تخصیص اعتبار داشته باشد به نجوی که از اینکه سیستم بانکی به بخش هایی که به تشکیل سرمایه و توسعه اقتصادی کمک می کنند اعتبار می دهد؛ اطمینان پیدا کند زیرا هدایت اعتبارات بانکی به سمت بخش‌هایی که دارای بالاترین پتانسیل رشد، اشتغال زایی و توسعه پایدار هستند مانند ساخت مسکن و کشاورزی در شرایط فعلی رکودی اقتصادی بسیار کلیدی است.

اولین کار جهت اطمینان از این که پول موجود به طور کارآمدتر وام داده می شود و به جای فعالیت های سوداگرانه، سرمایه گذاری های مولد را هدف قرار می دهد که همان رویکرد نظارت محور به همراه هدایت اعتبارات بانکی به سمت توسعه لوکوموتیوهای اقتصادی است.

برای این اقدام باید بانک مرکزی به عنوان رگولاتور این بخش با ابزارهای مهم در دست به سمت اصلاح ساختار خلق پول بانک‌های خصوصی برود که اولین اقدام، تنبیه در جهت کاهش قدرت تسهیلات‌دهی بانک‌های غیرهمراه با اهداف دولت است که در این زمینه مهم‌ترین وعده دولت در زمینه ساخت 4 میلیون مسکن در 4 سال این دولت بوده است که به دلیل عدم همکاری بانک‌های خصوصی به ثمر ننشسته است و دومین اقدام تقویت اعتبارات بانکی و قدرت تسهیلات‌دهی بانک‌های همراه با دولت نظیر بانک مسکن که از طریق کاهش نرخ سپرده قانونی و همچنین کمک در جهت مجوز افزایش سرمایه است که به این ترتیب بانک مرکزی با این رویکرد کلیدی بدون گسترش پایه پولی می تواند بر توسعه اقتصادی تأثیر بگذارد.